Μετά την απομάκρυνση από την κάλπη… ουδέν εξ ουδενός

Πόσο η ψήφος μας, καθορίζει το μέλλον μας? Απόλυτα, θα λέγαμε αν ο δυτικός ανεπτυγμένος κόσμος κατάφερνε να πείσει όλους μας πως η ψήφος των πολιτών φέρει το βάρος της ευθύνης, της σοβαρότητας, της συνέπειας αυτού που εκλέγεται. Από την άλλη, ο ενεργός πολίτης όταν ψηφίζει στην πραγματικότητα εξουσιοδοτεί να τον εκπροσωπούν και να επιχειρούν στο όνομά του. Όμως η σοβαρότητα της ψήφου σας μοιάζει ότι λαμβάνεται σοβαρά υπόψη τόσο από τους πολιτικούς αλλά όσο και από τους πολίτες;

Πόσο εύκολα δίνουμε την ψήφο μας για να καθορίσουν κάποιοι το μέλλον μας και πόσο δύσκολα εμπιστευόμαστε σε κάποιον να κρατήσει για λίγο το κινητό μας για να δέσουμε τα κορδόνια μας; Μήπως η απαξίωση του πολιτικού συστήματος, δεν έχει προκληθεί απότομα αλλά ούτε τυχαία, θλίβει τους πολλούς και ίσωςβοηθάει κάποιους λίγους; Όπως και να έχει η απομάκρυνση από την ευθύνη που με τόσους αγώνες κερδίσαμε παραμένει πολύ επικίνδυνη για τη δημοκρατία.

Μήπως η μηδενιστική προσέγγιση ότι η πολιτική έχει απογοητεύσει τόσο τον κόσμο που νιώθει ότι όποιον και να ψηφίσει δεν υπάρχει ουσιαστική διαφοροποίηση; Μήπως όλα προχωρούν και βελτιώνονται χωρίς να είναι όμως πολύ καλά;

Η γενιά μας έζησε 70 χρόνια χωρίς πόλεμο. Μέχρι πρόσφατα….

Τελικά σε ποιο βαθμό μπορούμε να καθορίσουμε το μέλλον μας από εδώ και στο εξής; Είτε πρόκειται για συμμετοχή σε εκλογές ή σε δημοψηφίσματα, σε φόρουμ πολιτών, σε ακτιβισμό, σε κινητοποιήσεις, η συμμετοχή των πολιτών θεωρείται πολύτιμο και αναπόσπαστο στοιχείο της δημοκρατικής ιδιότητας του πολίτη και της δημοκρατικής λήψης αποφάσεων και τελικά καθοριστική για την ποιότητα της δημοκρατίας.

Ο μοναδικός κίνδυνος της δημοκρατίας θα ήταν η απουσία, η απεμπλοκή του λαού.

Αλλά αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι η ποιότητα της ψήφου, πώς ψηφίζουμε, τί αναμένουμε, αν αναμένουμε κάτι. Η πολιτική σε όλο τον κόσμο συνεχίζει να απογοητεύει και να εκφυλίζεται. Οι «παλιοί πολιτικοί άντρες» χτύπαγαν το χέρι στο τραπέζι, συχνά ακούμε σε συζητήσεις αναπολώντας, όχι αναγκαστικά τις καλύτερες ημέρες του παρελθόντος, αλλά σίγουρα ορισμένες ισχυρές πολιτικές φυσιογνωμίες, με συνέπεια λόγου και πολιτικό εκτόπισμα.

Σίγουρα, όπως εξελίχτηκαν όλα, έτσι άλλαξε μορφή και το πολιτικό στερέωμα. Το θέμα είναι αν η εξέλιξη αυτή έφερε τον κόσμο πιο κοντά, μείωσε τη φτώχεια και εξασφάλισε την ειρήνη για όλους. Απαντώντας με θλίψη, όχι- Γιατί; Οι Katherine Gehl και ο Michael Porter (The Politics Industry, 2020) θα υποστηρίξουν πως το πολιτικό σύστημα (εν προκειμένω της Αμερικής) από δημόσιος θεσμός αρχών και αμερόληπτων κανόνων που απορρέουν από το Σύνταγμα έχει μεταλλαχθεί σε μια ιδιωτική βιομηχανία η οποία αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων επιδιώκοντας την διασφάλισηιδιωτικών συμφερόντων. Εν ολίγοις, το πολιτικό σύστημα δεν έχει πιά καμία σχέση με πολιτικούς ηγέτες που εκλέγονται από τους πολίτες με σκοπό την επίλυση των προβλημάτων της χώρας τους. Χωρίς να γινόμαστε ισοπεδωτικοί, θα μπορούσαμε να πούμε πως αν αυτό δεν συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό σε μια χώρα, η «πολιτική βιομηχανία» των Gehl και Porter (2020) θα μπορούσε να εισάγεται μέσω των διακρατικών συνεργασιών, της παγκόσμιάς οικονομίας, της διπλωματίας, του παγκόσμιου εμπορίου σε όλους.

Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε πως η κομματοκρατία όταν φτάνει στο σημείο να ορίζει και να κυριαρχεί στο πολιτικό σύστημα, τότε το κομματικό σύστημα αποτελεί «μια ιδιοτελή, αυτοδιαιωνιζόμενη ιδιωτική βιομηχανία, που δεν εργάζεται για εμάς – για τους πολίτες, τους ψηφοφόρους, το δημόσιο συμφέρον» (Jack Santucci,2021).

Όπως διαπιστώνεται, καθώς το 2023 ήταν μια δυσοίωνη χρονιά για τη δημοκρατία, με τη μέση παγκόσμια βαθμολογία να πέφτει στο χαμηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησε ο δείκτης το 2006 (EIU’s Democracy Index report), οι δημοκρατίες έχουν μεγάλη ανάγκη να καινοτομήσουν προκειμένου να παραμείνουν πιστές στις θεμελιώδεις αξίες τους.

Θα πρέπει να σκεφτούμε την προοπτική ενός υγιούς, καινοτόμου και ανταγωνιστικού επιχειρηματικού πλαισίου καθώς και τη στροφή προς την ουσιαστική ενασχόληση με την πολιτική χωρίς κομματικές αγκυλώσεις. Μια τέτοια σκέψη δεν αφορά μια θεωρητική προσέγγιση, αλλά απευθύνεται κυρίως στην δύναμη που έχουν οι λαοί ή οι πολίτες καλύτερα; Απευθύνεται σε ουσιαστικά ενεργούς πολίτες οι οποίοι διαβάζουν, συμμετέχουν, λειτουργούν, στηρίζουν την κοινωνία και βοηθούν τους συμπολίτες τους, κοιτάζοντας με νέα καθαρή ματιά, με την προσδοκία ο κόσμος να γίνει πιο δίκαιος και βιώσιμος. Εκεί υπάρχει η ελπίδα και προς τα εκεί θα πρέπει να στρέψουμε όλη την προσοχή μας προκειμένου να φτάσει μια μέρα που θα εμπιστευόμαστε όχι μόνο τους ηγέτες μας αλλά και τους συμπολίτες μας. Ειδικά στην Ελλάδα αυτό θα το διαπιστώσουμε με τη βελτίωση του Δείκτη του Κοινωνικού Κεφαλαίου (Legatum Prosperity Index 2023, είναι η 101η /167 παγκόσμια και η τελευταία (20ή) της Δυτικής Ευρώπης με τη μεγαλύτερη ωστόσο βελτίωση. Η πρωτεύουσα έχει ανέβει 28 θέσεις από το 2013 έως το 2023 αλλά εξακολουθεί να είναι η λιγότερο ευημερούσα).

 

Δρ. Βενετία Κουσία

Εκτελεστική Διευθύντρια Compete GR

 

Πηγή: morningview.gr