Άρθρο στην Καθημερινή για την χρησιμότητα των συμβουλίων παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας

Το άρθρο έγραψαν απο κοινού η Δρ Βενετία Κουσία και ο κος Παναγιώτης Λιαργκόβας, Πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

 

Τα Συμβούλια Ανταγωνιστικότητας Ενισχύουν τις Επιδόσεις της Οικονομίας

Ο σημαντικός ρόλος της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας στις επιδόσεις της οικονομίας αναγνωρίζεται τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο και πλέον πολλές χώρες αποφάσισαν να ιδρύσουν Συμβούλια Ανταγωνιστικότητας. Σήμερα υπάρχουν γύρω στα 21 από 5 που υπήρχαν το 2014.  Μελετώντας ένα ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύτηκε στο International Productivity Monitor αντιλαμβανόμαστε ότι αυτά τα συμβούλια παρουσιάζουν αρκετές ομοιότητες αλλά και διαφορές μεταξύ τους, οι οποίες και επηρεάζουν τόσο το αποτέλεσμα που παράγουν όσο και το βαθμό επιρροής των πορισμάτων τους στο κυβερνητικό έργο.

Η οργανωτική δομή, η σύνθεσή τους καθώς και ο βαθμός ανεξαρτησίας περιλαμβάνονται στις διαφορές ενώ οι ομοιότητες αφορούν στις προτεραιότητες στις οποίες εστιάζεται το ερευνητικό τους έργο και η διαμόρφωση των πολιτικών τους.  Καταλαβαίνουμε δηλαδή ότι οι παρόμοιες διεθνείς προκλήσεις όπως η πανδημία και η ψηφιοποίηση επηρεάζει τις προτεραιότητες τους καθώς και η κοινή αντίληψη σχετικά με τους κύριους παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγικότητα της οικονομίας και των επιχειρήσεων, π.χ. επενδύσεις, ανθρώπινο κεφάλαιο, καινοτομία, ψηφιοποίηση κ.λπ.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει ότι υπάρχουν και θέματα τα οποία δεν έχουν λάβει ακόμη τη δέουσα προσοχή από τα διάφορα συμβούλια παραγωγικότητας, όπως η σαφής σύνδεση της παραγωγικότητας με τα περιβαλλοντικά θέματα ή η σχέση ανάμεσα στην παραγωγικότητα, τις αμοιβές και τις κοινωνικές ανισότητες.

Έχει σημασία να υπογραμμίσουμε ότι δεδομένης της συνθετότητας των παραγόντων που διαμορφώνουν την ανταγωνιστικότητα εξυπηρετεί να διαχωριστούν οι  συντελεστές σε εκείνους που επηρεάζουν άμεσα την παραγωγικότητα και σε εκείνους που συμβάλλουν στην προώθησή της με έμμεσο τρόπο ή αντιστοίχως αποτελούν έμμεσα ένα εμπόδιο.

Η πληθώρα των εργασιών και των μελετών των συμβουλίων εστιάζεται στα παρακάτω θέματα που επηρεάζουν άμεσα την παραγωγικότητα:
α) οι επενδύσεις σε φυσικό και άυλο κεφάλαιο
β) το ανθρώπινο κεφάλαιο και οι δεξιότητες
γ) η έρευνα και η ανάπτυξη σε διασύνδεση με την καινοτομία
δ) η ψηφιοποίηση και
ε) η επιχειρηματικότητα και ο δυναμισμός της αγοράς (business dynamism)

Υπάρχουν όμως και έμμεσοι παράγοντες που επηρεάζουν την παραγωγικότητα όπως τα κίνητρα προς τις εταιρείες, τις πολιτικές του εμπορίου, οι ΑΞΕ και οι διεθνείς αλυσίδες αξίας, οι συνθήκες του ανταγωνισμού και τα ρυθμιστικά πλαίσια, το επιχειρηματικό περιβάλλον, τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της οικονομίας (π.χ. η πρόσφατη στροφή των περισσοτέρων βιομηχανιών προς τις υπηρεσίες) και ο ρόλος της βιομηχανικής πολιτικής μιας οικονομίας.  Πέρα από αυτές τις γενικές πολιτικές έχει γίνει αντιληπτό ότι τόσο ο ρόλος των περιφερειών όσο και ο ρόλος των πόλεων είναι ένα σχετικά καινούργιο στοιχείο που μπορεί να ενισχύει την παραγωγικότητα ή όχι.  Επιπροσθέτως, η πράσινη μετάβαση και η ενέργεια σε σχέση με την παραγωγικότητα αποτελεί αντικείμενο  ερευνών με στόχο κυρίως την ελαχιστοποίηση του ρίσκου κατά την μεταβατική περίοδο προς φιλικότερες με το περιβάλλον πολιτικές χωρίς ταυτόχρονα να μειωθεί η παραγωγικότητα.  Δύσκολο σταυρόλεξο!  Βεβαίως οι εργασιακές σχέσεις, η κινητικότητα και η συμμετοχή στην απασχόληση επηρεάζουν την παραγωγικότητα γι’ αυτό και γίνονται προσπάθειες διεύρυνσης των δεξαμενών των ταλέντων.  Τέλος, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία – που έχουν και από τα παλαιότερα Συμβούλια- τονίζουν την αξιολόγηση της δημόσιας διακυβέρνησης ως μέτρο ενδυνάμωσης της παραγωγικότητας χωρίς να ξεχνούν τον τεράστιο ρόλο της υγείας στην παραγωγικότητα μιας οικονομίας.

Η παρακολούθηση της πορείας αυτών των ιδρυμάτων αποτελεί μια πλούσια πηγή σκέψης και προσφέρεται στους ακαδημαϊκούς και τους διαμορφωτές πολιτικής αλλά και κάθε άλλον ενδιαφερόμενο.
Οι επίσημες απαντήσεις των κυβερνήσεων στις υποδείξεις των συμβουλίων παραγωγικότητας, οι συνεργασίες μεταξύ των επιτροπών και των συμβουλίων σε διεθνές επίπεδό και η δέσμευση με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα αλλά και όλους τους εμπλεκόμενους στην οικονομία μπορούν να προσφέρουν πολλά και να υπογραμμίσουν την σημασία που δίνει η κάθε κυβέρνηση στην παραγωγικότητα. Υπό μία προϋπόθεση: να εξασφαλίζεται στα συμβούλια η ανεξαρτησία των προτάσεων και η πρόσβαση σε όλα απαραίτητα στοιχεία για τεκμηριωμένες προτάσεις.  Στην Ελλάδα έχουμε το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας που έχει ιδρυθεί από το 2019, με βάση την Σύσταση της ΕΕ, με το σκεπτικό της ανεξαρτησίας της γνώμης και είμαστε σίγουροι ότι το έργο του θα συνεχίσει να στηρίζει την παραγωγικότητα της χώρας μας.

 

Πηγή: kathimerini.gr