Ανταγωνιστικότητα στη νέα κανονικότητα

Το καλοκαίρι μπήκε για τα καλά και ο καύσωνας έχει δώσει ήδη τα πρώτα δείγματά του. Τι να περιμένουμε άραγε μετά από έναν πρωτόγνωρα βαρύ χειμώνα;  Εύχομαι πάντως όχι τα ίδια με το περσυνό καλοκαίρι. Μπορεί ο ΠΘ και το εκλεκτό επιτελείο του να πασχίζουν τα τελευταία χρόνια να ανακτήσουν την χαμένη εμπιστοσύνη των επενδυτών, αλλά μοιάζουν πολύ με κούκο που προσπαθεί να φέρει την άνοιξη σε μιά χώρα με βαθειά ριζωμένες αγκυλώσεις.

Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που εδώ και τουλάχιστον 12 χρόνια μιλάμε γι αυτές και τις καταγράφουμε, μοιάζουν με κεφάλι Λερναίας Υδρας κι έτσι πάντα βρίσκονται εκεί.  Θυμάμαι όταν υπήρχε το Ινστιτούτο του AmCham είχε γίνει μία προσπάθεια συστηματικής παρακολούθησης και αποτύπωσης των μεταρρυθμιστικών νομοσχέδια. Κάποια ψηφίζονταν στην Βουλή,  μερικά τροποποιήθηκαν  ξανά αργότερα πριν καν εφαρμοστούν.  Με λίγα λόγια, η αποτελεσματικότητα της κεντρικής διοίκησης παραμένει βασικό εμπόδιο στην ταχύτητα με την οποία η χώρα μπορεί να βελτιωθεί και να γίνει ανταγωνιστικότερη.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας Επετηρίδας, που δημοσιεύει ετησίως το  IMD, συγκρίνοντας την κατάσταση της ανταγωνιστικότητας σε 63 χώρες, η Ελλάδα υποχώρησε κατά μία θέση και βρίσκεται στην 47^η μεταξύ των 63.  Μα, θα μου πείτε γιατί στεναχωριέσαι αφού από το 2018 κέρδισε 10 θέσεις (ήταν 57^η).  Και βέβαια στεναχωριέμαι, γιατί, συγκρινόμενη με τις 39 πλούσιες χώρες, δηλ όσες έχουν ΑΕΠ πάνω από 20.000 δολλάρια καταλαμβάνει την 38^η θέση. Επίσης, συγκρινόμενη με τις 36 μικρές χώρες, δηλ. Όσες έχουν πληθυσμό κάτω από 20 εκατομμύρια κατοίκους,  καταλαμβάνει την 30η θέση.  Και γεωγραφικά, η σύγκριση μεταξύ όλων των 40 χωρών που απαρτίζουν την περιοχή ΕΜΕΑ (Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική) δεν μας ευνοεί, η Ελλάδα είναι 32^η χώρα.

Αν δούμε αναλυτικά τέσσερεις υπο-ομάδες δεικτών που αξιολογούνται συνολικά (δηλ.και για τις 63 χώρες) θα αντιληφθούμε ότι οι υποδομές και μάλιστα η ψηφιοποίησή τους μέσω των καινοτομιών και των εξελίξεων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης παραμένει η μεγάλη μας ελπίδα.  Αλλά δεν φτάνει γιατί αποτελεί το εργαλείο κι όχι το στόχο.  Είναι η καλύτερη αξιολόγησή μας σε σχέση με τις υπόλοιπες υπο-ομάδες αλλά παραμένει σταθερά γύρω από την 40^η θέση από το 2018.

Η δεύτερη καλύτερη μας υπο-ομάδα είναι οι επιδόσεις μας στο επιχειρείν όπου κατατασσόμεθα στην 46^η θέση ανάμεσα στις 63 χώρες και έχουμε παρουσιάσει μία μεγάλη βελτίωση από πέρσυ. Εδώ προφανώς και έχει πέσει μεγάλο βάρος των προσπαθειών της κυβέρνησης.  Όμως πόσοι είναι διατεθιμένοι να επενδύσουν όταν οι κυβερνητικές επιδόσεις παραμένουν πεισματικά χαμηλά, 55^η χώρα από τις 63 με 60^η θέση τα δημόσια οικονομικά;  Πόσοι επενδυτές θα δελεαστούν να επενδύσουν όταν η απασχόληση βρίσκεται στην 59^η θέση;

Προτεινόμενες λύσεις, για προσέλκυση επενδύσεων που θα αξιοποιήσουν και θα επιταχύνουν την υλοποίηση των ήδη υπογεγραμμένων εξαιρετικών συμφωνιών, θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν ενδεικτικά τα παρακάτω:

• Εισαγωγή και συστηματική παρακολούθηση συγκεκριμένων προγραμμάτων μετασχηματισμού των οικοσυστημάτων (και όχι μεμονωμένων βιομηχανιών), ώστε να αξιοποιήσουν τις καινοτομίες, την κυκλική οικονομία και την παραγωγή με εξοικονόμηση ενέργειας.
• Υποστήριξη της συστηματικής και οργανωμένης εξωστρέφειας των επιχειρήσεων σε νέες αγορές, ώστε να υπάρξει απάντηση στην σπασμένη εφοδιαστική αλυσίδα
• Εντατικοποίηση  με βάση συγκεκριμένα και όχι θεωρητικά δεδομένα από την αγορά – της εκπαίδευσης και επιμόρφωσης του ανθρώπινου δναμικού, ώστε οι μακροχρόνια άνεργοι να μην περιμένουν τα επιδόματα αλλά να γίνουν απασχολήσιμοι και να συμμετέχουν ενεργά στο διπλό στοίχημα της χώρας: Ψηφιακός μετασχηματισμός και Πράσινη Ανάπτυξη.

Οι διεθνείς μετρήσεις το δείχνουν κατ’επανάληψη: μετράμε και παρακολουθούμε αυτά που μας ενδιαφέρουν να διαχειριστούμε αποτελεσματικά. Το Παρατηρητήριο της Ανταγωνιστικότητας θα μπορούσε να συμβάλλει στην παρακολούθηση όχι μόνο των τάσεων αλλά και κατά την διάρκεια της διαβούλευσης με στόχο την λήψη των αποφάσεων τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και σε περιφερειακό.   Και ο καθ΄ύλην αρμόδιος φορέας δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας: αντικειμενικός και αμερόληπτος, γιατί αυτός είναι ο λόγος ύπαρξής του.

Λέτε να ήρθε η ώρα;