Η επόμενη ημέρα μετά την πανδημία και η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας

«Όλα θα αλλάξουν αλλά και τίποτε δεν θα ξεχαστεί εντελώς. Η κυρίαρχη αντίληψη για να επιβιώσουμε με επιτυχία και ακμαίο ηθικό είναι να καταλάβουμε ότι η ευελιξία που απαιτείται είναι προτέρημα και όχι αναγκαστική συνθήκη»: Αυτό τονίζει, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξη στο Business Daily η Δρ. Βενετία Κουσία, πρώην Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της ManPower Group που συμμετέχει τα τελευταία χρόνια σε κορυφαίους φορείς, όπως το Συμβούλιο για την Ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας και το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, αναπτύσσει και υλοποιεί πρωτοβουλίες που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Στη συνέντευξή της, αναφέρεται στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα τις ελληνικής οικονομίας, τις προκλήσεις για τις επιχειρήσεις και τα ζητήματα της αγοράς εργασίας, μεταξύ των οποίων και το brain drain.

• Περισσότερο από μία δεκαετία μετά το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης χρέους κι έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, πού βρίσκεται η χώρα μας από πλευράς ανταγωνιστικότητας σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο;

Η ανταγωνιστικότητα αξιολογείται με βάση τις επιδόσεις των χωρών σε μια σειρά από δείκτες, οι οποίοι αφορούν όλες τις εκφάνσεις της θεσμικής, κοινωνικής και παραγωγικής ζωής της κάθε χώρας. Η Ελλάδα έχει δείξει εξαιρετικά θετικά δείγματα γραφής ως προς το χτίσιμο του κλίματος εμπιστοσύνης, που είναι το πρωτεύον στοιχείο για κάθε σοβαρό επενδυτή. Αυτό δεν έχει αποτυπωθεί ακόμη στις εκθέσεις διότι λόγω κορονοϊού κάποιες από τις πιο σημαντικές δεν δημοσιεύτηκαν και κάποιες άλλες έχουν καθυστερήσει.

Πιστεύω ότι η ετήσια Έκθεση ΠΥΞΙΔΑ του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας που θα δημοσιευτεί τέλος Μαΐου θα καλύψει κατά ένα μέρος αυτό το κενό.

Η σωστή και έγκαιρη αξιοποίηση των κονδυλίων από το RRF, στη βάση πολυσυλλεκτικών συνεργασιών θα προσδιορίσουν κατά πόσο η Ελλάδα θα καταφέρει όχι μόνο να επιζήσει αλλά και να μετασχηματιστεί σε μια πραγματικά σύγχρονη οικονομία.

• Ποιο είναι το κυρίαρχο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ελλάδας σήμερα και πώς μπορούμε να το μεγιστοποιήσουμε; Π.χ., ο τουρισμός δύναται να διατηρήσει την δυναμική του μετά την πανδημία, ή πρέπει η χώρα μας να επενδύσει και σε άλλους τομείς για ένα πιο βιώσιμο μέλλον -και αν ναι, ποιοι είναι αυτοί; 

Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα κάθε χώρας πρέπει να αποσαφηνίζεται σε επίπεδο περιφέρειας. Στη συνέχεια όσοι εμπλέκονται στο σχεδιασμό των στρατηγικών πρέπει να είναι ικανοί να κάνουν επιλογές και να αντιλαμβάνονται ότι μιλάμε για ένα ομαδικό και συστηματικό παιχνίδι σε μία πορεία ανάδειξης των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και διατήρησης τους στην κορυφή.  Για παράδειγμα, ο τουρισμός για να αποτελεί στοιχείο ανταγωνιστικό οφείλει να αναδείξει το κλίμα, την καθαρή γαλάζια θάλασσα κλπ και όχι να στηριχτεί σε αυτά για τους δύο καλοκαιρινούς μήνες και τους υπόλοιπους να υποαπασχολείται ή να καλύπτεται από επίδομα ανεργίας. Στη διεθνή κατάταξη έχουμε μπροστά μας 24 χώρες μεταξύ των οποίων είναι η Γερμανία. Άραγε στην Γερμανία οι τουρίστες πηγαίνουν για τον ήλιο, τη γαλάζια θάλασσα ή μήπως για το καλό κλίμα; Ας μας απασχολήσει λίγο περισσότερο γιατί χώρες όπως η Γερμανία είναι μπροστά μας.

• Ποια μπορεί να είναι η συμβολή των Millenials στην ανάκαμψη της χώρας μας, ειδικά μετά από μια δεκαετία που σηματοδοτήθηκε από σημαντικό brain drain ειδικά στην συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα;

Για να επιστρέψουν οι Έλληνες και να φανούν πραγματικά χρήσιμοι και να μην γυρίσουν μόνο από νόστο για την οικογένειά τους, θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα επιχειρηματικό και κοινωνικό οικοσύστημα που να τους ταιριάζει το οποίο κατά κάποιο τρόπο βρήκαν έξω. Επίσης είναι πολύ δύσκολο να προσελκύσουμε ξένους συνομήλικούς τους. Κατατασσόμεθα 58^οι, στις 63 χώρες που εξετάζει το IMD, όσον αφορά την προσέλκυση ξένων εργαζομένων με υψηλά προσόντα και 57^οι  όσον αφορά τη φυγή των μορφωμένων και με δεξιότητες Ελλήνων.

• Πώς μπορεί η Ελλάδα να αποκομίσει οφέλη από το πέρασμα στην εποχή του Internet of Things, όταν διαπιστώνεται σημαντική υστέρηση σε ό,τι αφορά τις υποδομές; 

Η πανδημία επέτεινε την ανάγκη ψηφιοποίησης των υπηρεσιών και ανέδειξε το χάσμα μεταξύ προηγμένων χωρών και των υπολοίπων. Οι υποδομές οφείλουν να τρέξουν με μεγαλύτερες ταχύτητες και παρ’ όλες τις κινητοποιήσεις του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης παραμένουμε τελευταίοι (28^οι) στην Ευρωπαϊκή Κατάταξη, γιατί Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αττική. Είμαι σίγουρη ότι στις Εκθέσεις του 2022 θα δούμε τη διαφορά.

Αναβάθμιση των ψηφιακών δεξιοτήτων όλου του πληθυσμού, εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού και προγραμμάτων των  επιχειρήσεων και δημοσίων υπηρεσιών, θα πρέπει να κάνουν έναν αγώνα ταχύτητας άνευ προηγουμένου.  Το έπαθλο όμως θα είναι τεράστιο και θα απoτυπωθεί στην οικονομία από την επόμενη χρονιά.

• Σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις, ποιες είναι οι ειδικότητες που παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση στην παρούσα φάση και ποια είναι η άποψη σας σε ό,τι αφορά το ζήτημα των μακροχρόνια ανέργων και της πιθανής υστέρησης που καταγράφουν σε ό,τι αφορά τις επιθυμητές δεξιότητες σήμερα; 

Τα προβλήματα στην αγορά εργασίας είναι πολλά και παραμένουν δυσεπίλυτα. Το υπουργείο κάνει πολλές προσπάθειες, αλλά οι προκαταλήψεις και τα ταμπού μεγάλης μερίδας των εμπλεκομένων κάνουν το έργο τους πιο δύσκολο. Οι μακροχρόνια άνεργοι χρειάζονται ένα ηλεκτρονικό προφίλ και εξατομικευμένη υποστήριξη από εξειδικευμένους παρόχους. Υπάρχει διεθνής εμπειρία, αρκεί να αναζητηθεί σωστά και να δημιουργηθούν οι σωστές συνέργιες, ώστε να υπάρξει και η κατάλληλη εναρμόνιση με την ελληνική πραγματικότητα. 

Τα επαγγέλματα που πάντα θα έχουν ζήτηση είναι όλα όσα έχουν να κάνουν με την πληροφορική και την Τεχνητή Νοημοσύνη, την υγεία, το περιβάλλον, τις πωλήσεις και την εκπαίδευση. Όμως, για να είσαι επιτυχημένος επαγγελματίας χρειάζεται να αγαπάς αυτό με το οποίο επιλέγεις να ασχοληθείς και δεν το επιλέγεις επειδή θα έχει ζήτηση, γιατί εσύ μπορεί να μην είσαι επιλέξιμος.

• Τέλος, έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, κι ενώ οι καταναλωτικές συνήθειες μεταβάλλονται, ποια εκτιμάτε ότι είναι η κυρίαρχη τάση που αναδύεται για την χώρα μας, συνέπεια αυτών των μεταβολών, και ποιες επιχειρήσεις δύνανται να αποκομίσουν οφέλη από την συγκεκριμένη μετατόπιση;

Όλα θα αλλάξουν αλλά και τίποτε δεν θα ξεχαστεί εντελώς. Η κυρίαρχη αντίληψη για να επιβιώσουμε με επιτυχία και ακμαίο ηθικό είναι να καταλάβουμε ότι η ευελιξία που απαιτείται είναι προτέρημα και όχι αναγκαστική συνθήκη. Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις που δεν επαναπαύονται στις δάφνες τους, χρησιμοποιούν την τεχνολογία και σέβονται το ανθρώπινο δυναμικό τους, ενώ τολμούν να αναθεωρήσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο θα είναι εκείνες που θα βρίσκονται πάντα ένα βήμα μπροστά.

Και ας θυμόμαστε αυτό που είπε ο Alvin Toffler  πριν αρκετά χρόνια, ότι ο αναλφάβητος του 21^ου αιώνα θα είναι εκείνος που δεν μπορεί να καταλάβει πώς μαθαίνεις ώστε να δεχτεί να ξεμάθει όσα ξέρει και να μάθει καινούργια τα οποία ενδεχομένως θα τα ξεμάθει για να μάθει άλλα. 

Ποια είναι η κ. Βενετία Κουσία

Στην μακρόχρονη επαγγελματική της πορεία η Δρ. Βενετία Κουσία έχει διοικήσει πολυεθνικές και ελληνικές εταιρείες, χαράσσοντας και υλοποιώντας με επιτυχία καινοτόμες στρατηγικές σε συνθήκες πολυσύνθετων κρίσεων και προκλήσεων. Έχει μακρά εμπειρία στην αρχική οργάνωση καθώς και στην ανασυγκρότηση, αναδιοργάνωση και ανάπτυξη εταιρειών σε διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας.

Έγινε ιδιαίτερα γνωστή κατά την 14χρονη θητεία της ως Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της ManpowerGroup Ελλάδος λόγω των πρωτοπόρων συνεργασιών με την Ε.Ε. και την ανάπτυξη νέων εργαλείων για την ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.

Από το 2016 εστιάζει στη βελτίωση της παραγωγικότητας των εταιρειών χρησιμοποιώντας διεθνή τεχνογνωσία εναρμονισμένη με την Ελληνική πραγματικότητα για την ανάπτυξη των Ανθρώπων, την εναρμόνιση των Διαδικασιών και την επέκταση των Συνεργασιών.

Επί μία εικοσαετία είναι ενεργό μέλος του ευρύτερου κοινωνικού διαλόγου για την απασχόληση σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Με συστηματική συμμετοχή της σε κορυφαίους φορείς, όπως το Συμβούλιο για την Ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας και το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, αναπτύσσει και υλοποιεί πρωτοβουλίες που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Είναι Διδάκτωρ στον Στρατηγικό Σχεδιασμό και κάτοχος δύο Μεταπτυχιακών Τίτλων: Αγροτικό Μάρκετινγκ και Εταιρική Διακυβέρνηση. Το πρώτο της πτυχίο ήταν στην Διοίκηση Επιχειρήσεων, αλλά το τελευταίο της δεν το γνωρίζει ακόμη.