Η Bενετία Κουσία στο The Total Bussiness απαντά σε ερωτήσεις για το εργασιακό περιβάλλον σήμερα στην Ελλάδα και τις προκλήσεις που προκύπτουν.

Βενετία Κουσία: Συνέχισε να κάνεις το οτιδήποτε με αγάπη!

Ζούμε σε μία εποχή γρήγορων μεταβολών τόσο στην τεχνολογία όσο και στην εξέλιξη της εργασίας. Η τελευταία πενταετία χαρακτηρίστηκε από έντονες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές, αλλά και εκπλήξεις. Η πανδημία, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και οι γεωπολιτικές εντάσεις διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο στον επιχειρηματικό κόσμο και στις εργασιακές σχέσεις.

Η Δρ. Βενετία Κουσία, Εκτελεστική Διευθύντρια του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας, με πολυετή εμπειρία στον χώρο των επιχειρήσεων και βαθιά γνώση της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, αναφέρθηκε στο πως διαμορφώνεται το εργασιακό περιβάλλον σήμερα στην Ελλάδα και στις προκλήσεις που προκύπτουν.

1. Ποια είναι η εκτίμησή σας για το εργασιακό περιβάλλον σήμερα στη χώρα μας, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις, αλλά και τις πιέσεις που δέχονται οι επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους;

Αν κάτι είναι σωστά δομημένο, χτισμένο με προσοχή, υπευθυνότητα και ποιοτικά υλικά αντιμετωπίζει κάθε αλλαγή με μικρές τροποποιήσεις. Το εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα, όπως και άλλα στην Ελλάδα, είναι δομημένα πρόχειρα με μπαλώματα με αποκλίσεις με ελλείψεις. Ακόμα και αν οι εξελίξεις είναι μικρές, οι αναταράξεις σε ένα τέτοιο έδαφος γίνονται έντονα αισθητές από όλους. Οι οικονομικές και γεωπολιτικές αναταράξεις προφανώς και δημιουργούν συνθήκες όπου οι επιχειρήσεις λειτουργούν σαν να κινούνται σε τεντωμένο σχοινί όμως όσες δικαιολογίες και αν υπάρχουν, εμείς θα έπρεπε να έχουμε δημιουργήσει ισχυρότερα θεμέλια ώστε να μιλούμε για προσαρμογή ή μετάβαση και όχι για καταστροφικές συνέπειες. Έτσι θα είχαμε και καλύτερους δείκτες στην παραγωγικότητα.

2. Η πανδημία πόσο άλλαξε την εργασιακή κουλτούρα;

Η πανδημία άλλαξε πολλά. Για να μην σταθούμε στα αρνητικά που άφησε, εκτός από την τσέπη μας, κυρίως στην ψυχή και την υγεία μας, επιτάχυνε αλλαγές που μας έκαναν καλό. Γενικώς, η αναθεώρηση, το ξεβόλεμα, οι καινούργιες  σκέψεις πιο αισιόδοξα, μας κάνουν πάντα καλό. Η συνειδητοποίηση της αξίας του ανθρώπου μας επέτρεψε να δούμε με ποιο ανοιχτά μάτια  πρακτικές ευέλικτες όπως η εξ αποστάσεως εργασία. Δυσκολεύομαι να υποστηρίξω πως η κουλτούρα άλλαξε, ίσως προσπαθεί να αλλάξει και να ξεπεράσει στερεότυπα και συνήθειες που όμως ακόμα δεσπόζουν.

3. Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν την γνώση, αλλά και την διοικητική δεινότητα της σωστής αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού τους;

Η αλήθεια είναι σκληρή: στην Ελλάδα πολλές επιχειρήσεις κουβαλούν θησαυρούς γνώσης, αλλά ζουν σε μεγάλο βαθμό σαν να είναι τυφλές μπροστά τους. Η πραγματική “δεξιότητα” δεν είναι να έχεις απλά την πληροφορία, αλλά να την κάνεις εργαλείο που αλλάζει τα δεδομένα,  κι εκεί αποτυγχάνουμε παταγωδώς. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν αλλά δεν θα συμβεί αυτό αν δεν προσέξουμε τους ανθρώπους μας. Αν δεν ασχοληθούμε με τον κάθε ένα ξεχωριστά, να βγάλουν τον καλύτερο εαυτό τους, να νιώθουν δημιουργικοί και ευχαριστημένοι. Πρώτα από όλα λοιπόν θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση τους εργοδότες. Ίσως εκείνοι χρειάζεται να αλλάξουν νοοτροπία. Και στη συνέχεια να μάθουν να συνεργάζονται.

4. Πόσο αλλάζει τα εργασιακά δεδομένα η είσοδος της νέας γενιάς και η διαφορετική αντίληψη που έχει τόσο για την ίδια την εργασία όσο και για τις προοπτικές εξέλιξης;

Η νέα γενιά δεν έρχεται απλώς με διαφορετικές αξίες, αλλά με μια ολόκληρη επανάσταση στον τρόπο που αντιλαμβάνεται την εργασία αλλά και τον κόσμο. Σίγουρα η νέα γενιά δεν φύτρωσε, αλλά μεγάλωσε βιώνοντας οικονομική αστάθεια, γονείς να απολύονται, αλλά και με πρότυπα άτομα με αδικαιολόγητο πλούτο, τυχοδιωκτικές αντιλήψεις, έντονη αναξιοκρατία, οπού η ουσιαστική μόρφωση και η προσπάθεια είναι μάλλον για ρομαντικούς. Αυτήν την γενιά την φτιάξαμε εμείς. Μαζί με τη γενιά αυτή μεταμορφώνεται και ο κόσμος και η εργασία. Δεν έχουμε άλλη επιλογή πάρα να τους ακούσουμε και να καθοδηγήσουμε όπως μπορούμε. Να καταλήξουμε σε συμπεράσματα τελικά διαφορετικά από αυτά που είχαμε στο κεφάλι μας.

5. Οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες και η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, εργασιακή και προσωπική. Πιστεύετε ότι απειλούνται θέσεις εργασίας ή πρόκειται για αναπροσαρμογή αντικειμένων εργασίας;

Η αλήθεια είναι ότι και τα δύο συμβαίνουν ταυτόχρονα. Ναι, κάποιες θέσεις εργασίας θα χαθούν, αλλά ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι το ίδιο το περιεχόμενο και οι δεξιότητες των θέσεων θα αλλάξουν ριζικά. Η πρόκληση δεν είναι απλά να “αντισταθούμε” στην απώλεια, αλλά να προετοιμαστούμε για μια διαρκή επανεκπαίδευση και ευελιξία. Το μέλλον ανήκει σε όσους καταφέρουν να συνεργαστούν με τις μηχανές και να εκμεταλλευτούν τη δύναμή τους.

6. Τελικά οι επιχειρήσεις θα πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στην τεχνολογική τους αναβάθμιση και ανάπτυξη ή το ανθρώπινο δυναμικό και η αξιοποίησή του θα πρέπει να είναι προτεραιότητα;

Η ψευδαίσθηση ότι πρέπει να επιλέξουμε “ή το ένα ή το άλλο” είναι μέρος του προβλήματος. Η πραγματικότητα είναι ότι η τεχνολογική αναβάθμιση χωρίς επένδυση στους ανθρώπους που τη διαχειρίζονται είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Το ανθρώπινο δυναμικό και η τεχνολογία πρέπει να εξελίσσονται παράλληλα και με συνεργασία, ως ενιαίο σύστημα, με την κουλτούρα να θέτει τον άνθρωπο στο επίκεντρο και την τεχνολογία ως εργαλείο ενίσχυσης.

7. Έχοντας μία μακρά πορεία στον χώρο των επιχειρήσεων, ποια θα ήταν η συμβουλή σας σε έναν νέο που μπαίνει στο εργασιακό στίβο, αλλά και σε έναν παλιότερο που προσπαθεί να προλάβει τις τεχνολογικές εξελίξεις;

Λατρεύω τους ανθρώπους που ονειρεύονται, που έχουν φιλοδοξίες, που παραμένουν αυθεντικοί, που θέλουν να δημιουργήσουν μέχρι να πεθάνουν. Αυτή είναι η συμβουλή προς τους νέους: μην ψάχνεις απλώς μια θέση εργασίας∙ ψάξε για μια εμπειρία μάθησης, βελτίωσης του χαρακτήρα και εμβάθυνσης της προσωπικής σου εξέλιξης. Μάθε να προσαρμόζεσαι, να μαθαίνεις συνεχώς και να μη φοβάσαι την αβεβαιότητα, είναι το μόνο σταθερό στοιχείο του κόσμου που έρχεται.

Σε έναν παλαιότερο θα έλεγα πως ήταν τυχερός που έζησε σε έναν κόσμο όπου οι αξίες, οι ικανότητες και η εμπειρία είχαν χρόνο να ωριμάσουν, να αναγνωριστούν και να ανταμειφθούν. Αλλά στη σημερινή εποχή, δεν υπάρχει χρόνος. Υπάρχει συνεχής κίνηση, αλλαγή και  ευελιξία, περιέργεια και διάθεση να “ξαναγίνεις μαθητής”, ανεξάρτητα από ηλικία. Κανείς δεν είναι τόσο μεγάλος για νέα ξεκινήματα, απλά να μην σταματήσεις να εξελίσσεσαι!

Βέβαια και στους μεγαλύτερους αλλά και στους μικρότερους ΣΥΝΈΧΙΣΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΤΟ Ο,ΤΙΔΗΠΟΤΕ ΜΕ ΑΓΑΠΗ!