Page 71 - ΕΚΘΕΣΗ "ΠΥΞΙΔΑ 2023" | ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

| 70

6.5 ΠΕΡΙΌΡΙΣΜΌΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΌΙΚΌΝΌΜΙΑΣ

Η φοροδιαφυγή και η παραοικονομία αποτελούν διαχρονικές προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας,
επιδεινώνοντας τις ανισότητες, επιτείνοντας τον αθέμιτο ανταγωνισμο μεταξύ οικονομικών φορέων και
καλλιεργώντας αίσθημα αδικίας. Ταυτόχρονα, παρεμποδίζουν την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής
πολιτικής (απώλεια πόρων, δυσκολία εκτίμησης του πραγματικού μεγέθους και των αναγκών των κλάδων και
της οικονομίας) και το δίκαιο και αναλογικό επιμερισμό του φορολογικού βάρους. Σύμφωνα με το Διοικητή
της Τράπεζας της Ελλάδος, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία έτη, η Ελλάδα εξακολουθεί

να συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών της Ευρώπης με τα υψηλότερα ποσοστά φοροδιαφυγής 37 38 . Βάσει
ενδεικτικών εκτιμήσεων του Διοικητή, η απώλεια φορολογικών εσόδων για το κράτος δύναται να ξεπερνάει
39
τα €60 δισ. ετησίως , ενώ πληθώρα μελετών που έχουν εκπονηθεί κατά την τελευταία δεκαετία εκτιμούν το
40
ύψος της παραοικονομίας έως και 20% του ΑΕΠ της χώρας . Μέρος του προβλήματος μπορεί να αποδοθεί στη
δομή της ελληνικής οικονομίας, ήτοι στο μεγάλο αριθμό πολύ μικρών επιχειρήσεων οι οποίες είναι δύσκολο να
ελεγχθούν. Όσον αφορά στο φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με το δείκτη International Tax Competitiveness
Index που εξετάζει την ανταγωνιστικότητα του φορολογικού συστήματος και συγκρίνει τις επιδόσεις 38

χωρών του ΌΌΣΑ, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 29η θέση για το 2022 (βελτιωμένη κατά 4 θέσεις σε σχέση με
το 2021), διαθέτοντας υψηλούς φορολογικούς συντελεστές (ιδίως όσον αφορά στο Φ.Π.Α.) σε μια συγκριτικά
41
μικρή φορολογική βάση . Το γεγονός αυτό, τονίζει την ανάγκη για αντιμετώπιση της παραοικονομίας η οποία
θα οδηγούσε στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και θα επέτρεπε τον αποτελεσματικότερο επιμερισμό
του φορολογικού βάρους και κατ’ επέκταση την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί στοχευμένες δράσεις και μεταρρυθμίσεις στη βάση αξιοποίησης
προηγμένων τεχνολογιών και της περαιτέρω διεύρυνσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Προς αυτήν την
κατεύθυνση, πιθανόν σημαντικότερη μεταρρύθμιση δύναται να αποτελέσει η ολοκλήρωση της διασύνδεσης
των ταμειακών μηχανών και των POS, η οποία αν και σημειώνει πρόοδο τα τελευταία έτη, έχει προχωρήσει
με σχετικά αργούς ρυθμούς. Ειδικότερα, σημειώνεται ότι έως τον Ιούνιο του 2023, έχουν πιστοποιηθεί τα

λογισμικά αναβάθμισης για περίπου 220 χιλ. ταμειακές μηχανές, ήτοι περίπου του 55% αυτών που λειτουργούν
στην αγορά .
42

37 Όικονομικός Ταχυδρόμος, Στουρνάρας: Πρωταθλήτρια Ευρώπης στη φοροδιαφυγή η Ελλάδα, 10 Απριλίου 2023
38 Τράπεζα της Ελλάδος, Νομισματική Πολιτική 2022-2023
39 EΡΤ news, «Τρύπα» 60 δισ. ευρώ λόγω φοροδιαφυγής και παραοικονομίας – Όι παρεμβάσεις της ΑΑΔΕ, 13 Ιουνίου 2023
40 Manos Matsaganis and Maria Flevotomou, Distribution Implication of Tax Evasion in Greece | Nikolaos Artavanis, Adair
Morse Margarita Tsoutsoura, Tax Evasion Across Industries: Soft Credit Evidence From Greece | EY & διαΝΕΌσις, Η Φοροδιαφυγή
στην Ελλάδα | Friedrich Schneider, Development of the Shadow Economy of 36 OECD Countries over 2003 - 2021
41 Tax Foundation, International Tax Competitiveness Index 2022
42 ΑΑΔΕ, Δελτίο τύπου 19 Σεπτεμβρίου 2023, “ΑΑΔΕ: Συνάντηση για τη διασύνδεση ταμειακών με POS”